انتقاد از خود (عبرت و وصیت)

دو سال پس از درگذشت آیت الله حسینعلی منتظری، قائم مقام عزل شده رهبری جمهوری اسلامی، کتاب تازه ای از او منتشر شده که از برخی از رازهای سیاسی آیت الله پرده بر می دارد. نام تازه ترین کتاب آیت الله منتظری، انتقاد از خود (با نام فرعی عبرت و وصیت) است و به سبک ناگزیر آیت الله که کتاب هایش مجوز نشر در ایران نمی گیرد، در وب سایت رسمی او به صورت رایگان قرار گرفته است. کتاب انتقاد از خود حاصل پاسخ های آیت الله منتظری به پرسش های صریح فرزندش سعید است که آیت الله کمتر از یک سال پیش از درگذشت آن را تکمیل کرده اما بر اساس پیشنهاداتی که برخی از نزدیکانش به او داشته اند، آن را در زمان حیات منتشر نکرده است. این کتاب شامل چهارده گفت و گو آبا موضوعات مختلف با آیت الله منتظری است. سعید منتظری در مقدمه اموضوع این کتاب را پاسخ های پدرش به «مسائل سیاسی و اجتماعی پر ابهام تاریخ معاصر» ایران توصیف کرده است. آیت الله منتظری در شمار شخصیت های صریح سال های نخست جمهوری اسلامی و از روحانیون صداقت پیشه ای است که در این کتاب به وضوح از برخی از رفتارها و موضع گیری هایش در دوره قدرت انتقاد کرده است. از جمله این موضوعات دوری کردن آیت الله منتظری از مواضع اش بر سر اشغال سفارت آمریکا در تهران است که در این کتاب عمل خود را نکوهش کرده و گفته اشغال سفارت پیامدهای زیانبار طولانی برای ایران داشته است. امری برخی از عوامل گروگانگیری دیپلمات های آمریکایی در ایران که بعضا پس از انتخابات ریاست جمهوری حدود سه سال پیش روانه زندان شدند، هنوز از آن دفاع می کنند. آیت الله منتظری در جایی از این کتاب می گوید «یکی از علل مهم ترقی جوامع پیشرفته مفتوح بودن باب انتقاد به خصوص نسبت به ارباب قدرت است» و به نظر می رسد خود به نحو قابل قبولی این شیوه مدرن را در مواجه اش با قاضی تاریخ و در پیشگاه افکار عمومی به کار گرفته است. از جمله بخش های خواندنی کتاب انتقاد از خود، نقش محمد محمدی نیک ری شهری، اولین وزیر اطلاعات ایران در برهم خوردن رابطه او و آیت الله خمینی و خاطرات آیت الله منتظری از ماه های نخست دوران رهبری آیت الله علی خامنه ای و اولین سفر او به قم به عنوان دومین رهبر جمهوری اسلامی است. از آیت الله منتظری به غیر از انتقاد از خود، پیشتر کتاب های «خاطرات» و «واقعیت ها و قضاوت ها» منتشر شده و به سبک آخرین اثرش ر وب سایت رسمی او به صورت رایگان در دسترس قرار دارد.